ธรรมชาติของมนุษย์จะมีการทำพฤติกรรมที่ทำซ้ำๆ เป็นประจำ หรือที่เราเรียกว่านิสัย - ซึ่งเป็นสิ่งบ่งชี้ความเป็นปัจเจกบุคคล และเป็นสิ่งที่กำหนดลักษณะของบุคคลนั้น การเปลี่ยนแปลงเพื่อสร้างนิสัยใหม่จึงอาจทำให้รู้สึกว่าเป็นเรื่องยาก
ข้อดีของการสร้างนิสัยใหม่ก็คือ เมื่อคุณสามารถทำสิ่งใดจนเป็นนิสัยแล้ว สิ่งนี้จะคงอยู่กับคุณได้ในระยะยาว
แทนที่คุณจะเริ่มใหม่ทั้งหมด คุณสามารถสร้างนิสัยใหม่โดยใช้กลยุทธ์ง่ายๆ คือการเพิ่มนิสัยเล็กๆ เข้าไปในชีวิตประจำวัน (habit stacking) ซึ่งจะทำให้คุณสร้างนิสัยใหม่ได้โดยไม่ต้องใช้ความพยายาม
การเพิ่มนิสัยเล็กๆลงไปในสิ่งที่คุณทำเป็นประจำอยู่แล้ว (habit stacking) คือ จุดเริ่มต้นในการสร้างนิสัยใหม่ ซึ่งช่วยให้การสร้างนิสัยใหม่ง่ายขึ้นและมีประสิทธิภาพมากขึ้น
แนวคิดนี้ถูกพูดถึงครั้งแรกในหนังสือ Habit Stacking: 97 Small Life Changes That Take Five Minutes or Less ของ S.J. Scott และเป็นที่รู้จักมากขึ้นเมื่อถูกนำไปเผยแพร่ในหนังสือ Atomic Habits โดย James Clear แสดงให้เห็นว่าแม้การเปลี่ยนแปลงเล็กๆ น้อยๆ ก็สามารถเกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งยิ่งใหญ่ได้ในระยะยาว
คุณ Clear อธิบายไว้ว่า “การสร้างนิสัยใหม่ควรจะทำให้มันกลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิต โดยไม่รู้สึกว่าเป็นเรื่องที่ยากเกินไป” ซึ่งจะช่วยให้การทำสิ่งนั้นเป็นไปอย่างธรรมชาติและง่ายดาย
แม้ว่านิสัยเล็กๆที่คุณเพิ่มเข้ามาในชีวิตประจำวันอาจจะดูไม่สำคัญ แต่การทำซ้ำๆ และทำอย่างต่อเนื่องก็จะสามารถสร้างผลลัพธ์ที่ยิ่งใหญ่และส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงครั้งยิ่งใหญ่สู่นิสัยถาวรของคุณด้วย
มาดูกันว่าเทคนิคนี้ทำงานอย่างไร:
สมองของคุณมีความสามารถที่น่าทึ่งในการเปลี่ยนแปลงและปรับตัว ซึ่งสมองส่วนนี้เรียกว่า Neuroplasticity (นิวโรพลาสติกซิตี้)
เมื่อคุณเริ่มพยายามทำสิ่งใหม่ๆ สมองของคุณจะสร้างการเชื่อมโยงใหม่ๆ ภายในระบบประสาท เพื่อให้การทำสิ่งนั้นกลายเป็นเรื่องง่ายขึ้นและสามารถทำซ้ำได้ในอนาคต
การทำสิ่งเดียวกันซ้ำๆ จะช่วยให้สมองสร้างเส้นทางการเชื่อมโยงที่แข็งแรง ทำให้การทำสิ่งนั้นกลายเป็นเรื่องง่ายและไม่ต้องใช้ความพยายามหรือคิดมากในการทำอีกต่อไป
ลองจินตนาการว่าคุณตั้งใจจะอ่านหนังสือแค่ 10 หน้า ทุกวัน แม้มันจะดูเหมือนน้อย แต่ถ้าทำอย่างสม่ำเสมอตลอดทั้งปี คุณจะได้อ่านหนังสือสะสมมากกว่า 3,650 หน้า ซึ่งเทียบเท่ากับการอ่านหนังสือหลายเล่มเลยทีเดียว
การทำสิ่งเล็กๆ ทุกวันอย่างสม่ำเสมอจะค่อยๆ สะสมและนำไปสู่ผลลัพธ์ที่ดีในที่สุด แม้ว่ามันจะดูไม่สำคัญตอนแรก แต่เมื่อทำไปเรื่อยๆ คุณจะเห็นการเปลี่ยนแปลงที่ยิ่งใหญ่ในระยะยาว
ในหนังสือ Atomic Habits ที่เขียนโดย James Clear อธิบายว่า การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นจากการปรับพฤติกรรมเล็กๆ ทุกวัน แม้จะเป็นเพียงแค่ 1% แต่เมื่อสะสมไปเรื่อยๆ จะนำไปสู่ผลลัพธ์ที่ยิ่งใหญ่และการพัฒนาที่สำคัญในอนาคต
ซึ่งจะทำให้มันกลายเป็นเรื่องที่ทำได้โดยอัตโนมัติ ตัวอย่างเช่น การแปรงฟันอาจทำให้คุณนึกถึงการใช้ไหมขัดฟัน หรือการทำกาแฟอาจเตือนให้คุณดื่มน้ำ
การเพิ่มนิสัยเล็กๆ เข้าไปในกิจวัตรที่คุณทำอยู่แล้ว ช่วยให้คุณจำได้ง่ายขึ้นและสามารถทำได้อย่างต่อเนื่อง ซึ่งทำให้การสร้างนิสัยใหม่ไม่ใช่เรื่องยากอีกต่อไป
การสร้างนิสัยใหม่ด้วยเทคนิคการเพิ่มนิสัยเล็กๆ ลงไปในสิ่งที่คุณทำอยู่แล้วในชีวิตประจำวันนั้นทำได้ง่ายและไม่ต้องปรับเปลี่ยนอะไรใหญ่โต เพียงแค่เชื่อมโยงนิสัยใหม่กับนิสัยที่คุณทำเป็นประจำอยู่แล้ว คุณก็สามารถทำได้อย่างสม่ำเสมอโดยไม่รู้สึกว่ามันยากจนเกินไป
มีสูตรง่ายๆ ที่สามารถใช้ได้เลยคือ: หลังจาก/ก่อน [นิสัยปัจจุบัน], ฉันจะ [นิสัยใหม่]
เคล็ดลับ: การสร้างนิสัยใหม่ไม่จำเป็นต้องทำทุกวันแบบสมบูรณ์แบบหรือเคร่งเครียด สิ่งที่สำคัญที่สุดคือการทำให้มันเป็นเรื่องที่ทำได้บ่อยๆ และค่อยๆ พัฒนาตัวเองไปเรื่อยๆการที่บางวันเราอาจจะไม่ได้ทำตามแผนก็ไม่ใช่ปัญหาใหญ่ เพราะสิ่งที่สำคัญคือการทำให้มันเกิดความสม่ำเสมอและค่อยๆ เห็นผลลัพธ์ที่ทำได้ในระยะยาว
ติดตามบทความเพิ่มเติมหัวข้อ: จะใช้เวลากี่วันในการสร้างนิสัยใหม่ให้กลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวัน
ในขณะที่การสร้างนิสัยใหม่มักจะเห็นผลชัดเจนในเรื่องร่างกาย เช่น การออกกำลังกายหรือการทานอาหารที่ดี แต่เทคนิคการเชื่อมโยงนิสัย (habit stacking) ยังสามารถใช้แก้ปัญหาที่ไม่เห็นผลชัดเจน เช่น การผัดวันประกันพรุ่ง หรือการปรับปรุงความสัมพันธ์กับผู้อื่นได้ด้วย
ตัวอย่างจากเรื่องราวของ คุณ Cheah Yuan Yuan โค้ชสุขภาพจิตจาก Naluri จะเล่าถึงลูกค้าคนหนึ่งที่พบปัญหาการผัดวันประกันพรุ่ง โดยเฉพาะเมื่อต้องเริ่มทำงานที่ซับซ้อนในตอนเช้า คุณ Cheah ได้ช่วยลูกค้าคนนี้สร้างนิสัยใหม่ที่ทำให้การเริ่มต้นงานไม่รู้สึกยากเกินไป ด้วยการใช้ "momentum habit" หรือการสร้างแรงจูงใจเพื่อทำสิ่งที่ต้องการ
เริ่มต้นจากสิ่งง่ายๆ การตั้งเป้าหมายแรกที่ไม่ซับซ้อน เช่น การสร้างรายการสิ่งที่ต้องทำ (To do list) ซึ่งเป็นกิจกรรมที่สามารถทำได้ง่ายๆ และไม่ทำให้รู้สึกเครียดหรือกดดัน
เรื่องนี้เป็นการเตือนให้เรารู้ว่า แม้การเริ่มต้นจากสิ่งเล็กๆ อาจจะดูยากในตอนแรก แต่ถ้าเราทำซ้ำๆ อย่างสม่ำเสมอ มันจะช่วยให้เราเติบโตและพัฒนาตัวเองไปในทางที่ดีขึ้นได้ในระยะยาว โดยไม่ต้องกดดันตัวเองให้ทำให้สมบูรณ์แบบทุกครั้ง สิ่งสำคัญคือการเริ่มต้นและทำต่อไปเรื่อยๆ จนในที่สุดจะเห็นผลลัพธ์ที่ดีขึ้นและทำให้เรามีความมั่นใจในการทำงานมากขึ้น
วันนี้คุณสามารถเพิ่มนิสัยเล็กๆ อะไรเข้าไปในชีวิตประจำวันได้บ้าง?
การสร้างนิสัยใหม่ที่ดีและยั่งยืนนั้นไม่จำเป็นต้องเป็นเรื่องยากหรือเกินกำลังของคุณเลย คุณสามารถเริ่มจากการทำสิ่งเล็กๆ และค่อยๆ สร้างความสม่ำเสมอไปทีละขั้นตอน
การเพิ่มนิสัยใหม่เข้าไปในกิจวัตรประจำวันที่คุณทำอยู่แล้วเป็นวิธีที่ง่ายและช่วยให้คุณทำสิ่งใหม่ๆ ได้โดยไม่รู้สึกว่ามันยากเกินไป
เริ่มต้นสร้างนิสัยใหม่จากสิ่งเล็กๆ และเชื่อมโยงกับกิจกรรมที่คุณทำอยู่แล้ววันนี้เลย!
ถ้าคุณต้องการติดตามความก้าวหน้าและได้รับคำแนะนำที่เหมาะสมกับตัวคุณในการดูแลสุขภาพ ลองดาวน์โหลดแอพพลิเคชั่นนัลลูรี่ (Naluri) หรือ เข้าไปเยี่มชมเว็บไซต์ของเรา เพื่อเรียนรู้เกี่ยวกับเครื่องมือที่จะช่วยแนะนำและสนับสนุนคุณในทุกขั้นตอนสู่การบรรลุเป้าหมายสุขภาพที่ดี